Wellicht lees je een offerte van een fotograaf en denk je: ‘waarom is een fotoshoot zo duur? Als de fotograaf zijn fototoestel eenmaal heeft kosten alle foto’s toch niets extra?’ Of wellicht is fotografie je hobby en vraag je je af of je er je baan van kan maken. Maar zoals dat met veel zelfstandigen zonder personeel gaat, kan je je eenvoudig verkijken op alle kosten die je maakt. En natuurlijk moeten al die kosten verwerkt zitten in je uurtarief. Deze kosten maakt een fotograaf:
- Apparatuur
- Transportkosten
- Bewerking van foto’s
- Administratie & BTW
- Marketing & sales
- Training
- Loon & verzekeringen
- Werkplek / Studio
Apparatuur
Fotograferen is een duur beroep! In eerste instantie denk je natuurlijk aan de kosten van een fototoestel, lenzen en flitsers, maar de meeste fotografen hebben meerdere toestellen, zodat ze nooit iets missen. Denk ook aan alle accessoires, zoals kabels, tassen, rugzakken, koffers, extra batterijen en opslagkaartjes. Maar alle foto’s moeten ook bewerkt worden en daarvoor is een goede computer nodig met speciale software, waarvan de legale licenties zeker niet goedkoop zijn! Er zijn dus meer kosten dan enkel het fototoestel! Alle apparatuur bij elkaar loopt voor een beetje fotograaf in de tienduizenden euro’s wat een reden is om het te verzekeren in geval van diefstal of schade. Die verzekeringen kosten natuurlijk ook weer geld. Gelukkig gaat de meeste apparatuur langer dan een jaar mee, maar toch zal de fotograaf voldoende geld opzij moeten leggen om elke 3-5 jaar zijn apparatuur te kunnen vervangen.
Transportkosten
Een trouwfotograaf heeft wellicht geen behoefte aan een studio, maar hij zal weer veel moeten reizen voor het maken van bruiloftsfoto’s. Openbaar vervoer is meestal geen optie, gegeven de lange dagen die hij moet maken en de locaties van bruiloften. Dat betekent dat een auto moet worden aangeschaft, benzine moet worden betaald en verzekeringen moeten worden afgesloten. Daarnaast is er parkeergeld dat er betaald moet worden op veel locaties.
Bewerking van foto’s
De meeste fotografen rekenen geen kosten voor het uitzoeken en bewerken van de foto’s, maar hier gaat ook veel tijd in zitten. Die kosten van die uren zitten meestal verdisconteerd in het uurtarief dat je leest. Indien je ook fotoboeken bij je fotograaf afneemt, maakt de fotograaf ook kosten voor de tijd die het hem kost om het boek in elkaar te zetten en overeenstemming met de opdrachtgever te krijgen.
Administratie & BTW
De administratie bijhouden is nodig om te begrijpen of het uurtarief van de fotograaf voldoende is om alle kosten te dekken, rekeningen uit te sturen en de betaling ervan te controleren, BTW af te dragen en belastingaangifte te doen. Ook de kosten van het opzetten van een bedrijf, zoals de inschrijving bij de Kamer van Koophandel vallen hier onder. Meestal moet speciale administratie software worden aangeschaft of wordt een gedeelte van de financiële administratie uitbesteed aan een professionele accountant, die ook weer moet worden betaald. Ook moet de fotograaf bij zijn uurtarief rekening houden met het feit dat hij over zijn diensten 21% BTW moet afdragen.
Marketing & Sales
Deze kostenpost mag niet worden onderschat, zelfs niet als er weinig geld aan wordt besteed, wordt er waarschijnlijk veel tijd aan besteed en tijd = geld, want elk uur besteed aan marketing & sales is een uur dat je niet in rekening kan brengen. Bij marketing en sales activiteiten kan je denken aan:
- Opzetten en actief zijn op sociale media, zoals Twitter
- (Laten) maken van je website
- Productie van marketingmaterialen
- Deelname aan fotografie awards
- Aanwezigheid op beurzen, zoals de Love & Marriage beurs
- Reageren op vragen van potentiële klanten
- Vragen om testimonials van bestaande klanten voor op je site / sociale media
- Onbetaalde eerste gesprekken met mogelijke klanten
- Advertenties in lokale kranten, magazines of op Google Adwords of FaceBook for Business
Denk maar aan alle bruidsparen die de fotograaf zullen mailen met hun vragen. Veronderstel dat je een trouwfotograaf bent en dat het gemiddelde koppel met drie fotografen spreekt voordat ze hun keuze maken. Dat betekent dat elke fotograaf gemiddeld 3 gesprekken heeft (wellicht bij het koppel thuis), zich drie keer moet voorbereiden en naderhand moet opvolgen om uiteindelijk 1 opdracht binnen te slepen! Hij maakt dus drie maal kosten, die hij slechts een keer kan terugverdienen!
Training
Fotografen blijven hun hele leven leren en zijn daarom vaak lid van een van de vele fotografie organisaties die Nederland rijk is. Daarnaast kopen fotografen natuurlijk regelmatig vakbladen, gespecialiseerde boeken of scholen ze zichzelf bij door het volgen van trainingen en cursussen om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen. Kosten voor training en opfriscursussen zijn dus niet te verwaarlozen. Uiteindelijk wil je een fotograaf die in zichzelf heeft geïnvesteerd.
Loon & Verzekeringen
Als de fotograaf zijn uurtarief vaststelt moet hij natuurlijk niet alleen aan alle bovenstaande kosten denken, maar ook aan zijn eigen loon. Hij is natuurlijk dol op zijn werk, maar de boodschappen moeten ook betaald worden! Daarnaast moet het uurtarief niet alleen voldoende zijn om de kosten van de lopende maand te dekken. Als zelfstandige zal hij ook zelf moeten sparen voor zijn pensioen en vrije dagen. Daarnaast zal hij waarschijnlijk premies betalen voor een aansprakelijkheidsverzekering, een rechtsbijstandsverzekering en een arbeidsongeschiktheidsverzekering, zodat hij enigszins beschermd is in het geval dat hij onverhoopt arbeidsongeschikt wordt of iets anders vervelends gebeurt. Net zoals er een groot verschil zit tussen bruto en netto loon, zorgen deze kosten er voor dat er een groot verschil ontstaat tussen een bruto uurtarief en wat de fotograaf na aftrek van alle kosten netto over houdt.
Werkplek / Studio
Afhankelijk van de specialisatie van de fotograaf is een studio noodzakelijk, handig of overbodig. Een productfotograaf of portretfotograaf heeft meestal zijn eigen studio. Voor bijvoorbeeld newbornfotografie is het niet noodzakelijk om een studio te hebben, maar het is in de ogen van de klant natuurlijk wel een voordeel als ze kunnen kiezen. Zelfs als de fotograaf alleen buitenhuis werkt, zal hij behoefte hebben aan een werkplek, waar hij zijn foto’s kan bewerken en zijn administratie kan bijhouden. Dat betekent dat een fotograaf op zijn minst kosten maakt voor water en licht, maar meestal ook huur betaald voor zijn werkplek of studio. Als hij vanuit huis werk, heeft hij waarschijnlijk kosten van de hypotheek. Daarnaast zal zijn werkplek minimaal over een telefoon, printer en internetaansluiting beschikken
Hoe berekent de fotograaf zijn uurtarief?
Om een inschatting van zijn uurtarief te krijgen, telt een fotograaf alle bovenstaande kosten bij elkaar op en deelt die door het aantal uur dat hij denkt dat hij in een jaar kan factureren. Na aftrek van vakantie, ziekte en vrije dagen werkt een gemiddelde werknemer in Nederland ongeveer 40 weken x 40 uur = 1,600 uur. Hoewel de meeste fotografen meer uur werken, zijn niet al die uren bij een klant in rekening te brengen. Alle uren die zijn gaan zitten in administratie, marketing, sales, scholing, reizen en soms fotobewerking kunnen allemaal niet in rekening worden gebracht.
De meeste professionele fotografen zitten (ruim) onder de 1,000 uur die ze kunnen factureren. Stel je voor dat een trouwfotograaf bruiloften van gemiddeld 12 betaalde uren doet, dan komt dat neer op 1,000/12 = 83 bruiloften. Dat komt neer op elk weekend van het jaar 1-2 bruiloften. Als je newbornshoots van 2 uur doet, betekent 1,000 gefactureerde uren 500 newborn fotoshoots, oftewel 10 per week! Bedenk wat de fotograaf allemaal aan administratie en marketing & sales moet doen om al die opdrachten binnen te halen! Dit maakt het wellicht begrijpelijk waarom onderhandelen niet altijd het gewenste resultaat oplevert. Gelukkig zijn er andere manieren om te binnen je budget te blijven, of wellicht ben je nu overtuigd dat je op een fotograaf niet moet bezuinigen.
Denk je dat ik iets ben vergeten of heb je een andere tip om mijn artikel te verbeteren? Mail me op Mark@FotograafKiezen.nl. Dank je wel voor het lezen! Je kan dit artikel eenvoudig delen op sociale media door middel van de icoontjes!